Упрощенная HTML-версия
Модуль I. Заманауи білім беру технологиясы ретіндегі жобалар әдісі
Модульдің оқу элменттері:
жоба; жобалар әдісі; жобалар; жобалық
технология; жобалау әдісінің тұжырымдамалық негізі; жобалар әдісін
қолданудың негізгі талаптары; жобалар типі, жобалау әдістемесі.
1.1. Жобалар әдісінің тұжырымдамалық негіздері
Жобалар әдісінің тұжырымдамалық негіздері педагогиканың
прагматикалық идеясынан тұрады (латынның pragmatismus – іс, әрекет
сөзінен)–
«прогрессивизм»
(немесе
«прогрессивті
тәрбиелеу»),
«инструментализм», «экспериментализм» деп аталатын әйгілі педагогикалық
ағым.
Жобалар әдісінің әдіснамалық негізін қалаушылардың қатарында
Дж. Дьюи және оның идеяларының ізбасарлары шетелдік және кеңестік
педагогтар Е. Пархест, В. Кильпатрик, С. Т. Шацкий, В. Н. Сорока-
Росинский, А. С. Макаренко және т. б. болды .
Білім беру практикасына жобалар әдісінің негізін қалаушы болып
американдық философ-идеалист Дж. Дьюи табылатын «прагматикалық
педагогика» арқылы енгізілді. Джон Дьюидің «Демократия және тәжірибе»
атты еңбегінде оқытудың қоғамдық сипаты қарастырылуына байланысты,
жобалау әрекеті қоршаған ортада, шынайы өмірде туған проблемаларды
шешуге негізделген білім мазмұнын әлеуметтендіру амалы ретінде мақсатты
түрде дамытыла бастады. Үнемі өзгеріп отыратын өмір шындығы әлеуметтік
тәжірибені тұтас меңгеруге негізделген дағдыларды талап ететін болды, ол
мектептердің де өзгеруіне ықпал ете бастады.
В. Килпатриктің айтуынша, кез келген әрекет, егер ол белгілі бір
мүддені көздей отырып бірлескен және жоғары деңгейдегі өз бетіндік жұмыс
ретінде орындалған білім алушылар тобының әрекеті болса, онда ол жоба
болып есептеледі. Килпатрик жобаның үш негізгі компоненттерін бөліп
көрсетті. Олар:
– оқушылардың табиғаты мен қызығушылығына құрылған оқу
материалдары;
– мақсатқа бағытталған әрекет;
– оқытуды-өмірде үздіксіз жаңғырту және одан жоғары сатыларға
көтеру құралы ретінде қарастыру.
Жобалау әрекеті оқушының нақты ситуацияларда жол таба білуіне
бағытталған мақсатты іс–әрекеттерді ұйымдастырудан көрініс табады.
Осыдан шығатын оқыту мақсаты-оқушыларды проблеманы шешудің, ізденіс-
зерттеулердің әдіс-тәсілдерімен қаруландыру. В. Х. Килпатрик еңбектерінде
жобаның төрт түрі көрсетілген: өндірістік, немесе жасампаздық;
тұтынушылық; интеллектуалдық немесе басқа да проблемаларды шешуге
бағытталған; жоба–жаттығулар.
Сонымен қатар, осы әдістің өзектілігін ғалымдар таным үдерісінің екі
маңызды
жағын
байланыстыратын
оның
оқу-эксперименталдық
сипаттамалары тұрғысынан атап көрсетті. Бір жағдайда ол оқыту әдісі болып