Упрощенная HTML-версия
в) педагогтардың өз білімін көтеруі.
Бірінші компонент статистикалық мәліметтерді жай ғана
сипаттайтын болса, соңғы үшеуінің құрылымы арнайы зерттеуді талап
етеді, олардың әрбіреуі проблеманы зерттеудің орталығы бола алады.
3. Проблемалық ситуацияның зерттеуге қажетті басты компоненттерін
ажырату.
Мысалы, зерттеулердің бірінде проблемалық ситуация балалар үйінде
тәрбиеленетін, жетім-балалар мінезінің адамгершілік, әрекеттік-еріктік
бітістері төмен деңгейде қалыптасуымен анықталды. Автор мынадай
факторлар тобын белгіледі: а) жетім-балалардың денсаулық жағдайы; ә)
ерте нәрестелік шақ; б)интернатқа түскенге дейінгі отбасындағы өмір
тәжірибесі; в) балалар үйіндегі тәрбиелеу процесінің барлық субъекттері
арасындағы өзара қарым-қатынас сипаты; г) балалар үйіндегі тәрбиелеу
жүйесі; ғ) жетім-жасөспірімдердің өзін-өзі тәрбиелеуі.
Автор соңғы факторды басты фактор ретінде бөліп алып, мінездің
адамгершілік, әрекеттік-еріктік бітістерін қалыптастырудағы бұл
фактордың жетекші рөлі мен балалар үйіндегі тәрбиелеу жүйесінде оның
жеткіліксіз көкейкесті болмауы арасындағы қарама-қайшылығы ретінде
зерттеу проблемасын анықтады.
Педагогикадағы
қарама-қайшылық
қандай да бір практикаға, не
болмаса теорияға қатысты тұтас объекттің ішіндегі қандай да бір
қайшылықтар арасындағы келіспеушілік, сәйкессіздік ретінде түсіндіріледі.
Практикаға қатысты қарама-қайшылықтың мысалы
бір жағынан
балалар үйінің тәрбиешілерінің кәсіби іс-әрекеттерінің педагогикалық
талаптары, басқа жағынан бұл педагогтар категориясының арнайы
психологиялық-педагогикалық
дайындығының
болмауы
арасындағы
қайшылық болуы мүмкін.
Педагогика теориясының ішіндегі қарама-қайшылықтың мысалы
ретінде «үздіксіз білім берудің тұтас жүйесін дамытуға болжаулық тәсілдерді
жүзеге асыру қажеттілігі мен бұл зерттеулерді ақпараттық жағынан
қамтамасыз ету теориясының жасалмауы арасындағы» келіспеушілікті
келтіруге болады. Қарама-қайшылықтарды анықтаудағы басты қателік,
мысалы «оқушыларға кәсіби кеңес берудегі қоғамдық қажеттілік пен оның
ғылыми жағынан жеткілікті болмауы мен орта білім беру мектептерінің
практикасына енгізу арасындағы қарама-қайшылық» сияқты теориялық және
практикалық аспекттерінің «араласып кетуімен» байланысты.
Қайшылықтарды бекіту проблемалық сұрақты құруға мүмкіндік береді:
қайшылықты шешу үшін не істеу керек? Жоғарыда келтірілген практикаға
қатысты мысалдар педагогтарды арнайы психологиялық-педагогикалық
дайындығының теориялық, әдістемелік негіздерін жақсартуға бағытталған
зерттеулер екені түсінікті. Екінші жағдайда, зерттеуші педагогикалық