Упрощенная HTML-версия
әлеуметтік-
тұрмыстық
түлектердің
жағдайы.
Экономикалық
және
психологиялық
сауалнама екенін
көрсетіп отыр.
Зерттеу объектісі (Нені зерттеу керек?) мен пәні (қандай
көзқараспен зерттеу керек?)
Зерттеу объектісі объективті шынайылықтың бөлігі болып табылады,
ол зерттеуге бағытталады. Объект «Нені зерттеу керек?» деген сұрағы
арқылы анықталады. Педагогикада зерттеу объектісі мыналар бола алады:
- педагогикалық, оқу-тәрбиелеу процестері, оқу мекемесін дамытуды басқару
процесі, балалар мен жасөспірімдердің әлеуметтену процесі, танымдық
қызығушылықты қалыптастыру процесі (мысалы, жаратылыстануды
оқытуда) т.б.
- әдістер (мысалы, педагогикадағы ретроспективті анализ әдісі);
- оқушы іс-әрекетінің формасы, әдісі және тәсілдері (мысалы, оқушылардың
кәсіптік лицейдегі теориялық және өндірістік білім алуы барысында
жүргізілетін өздік жұмысы);
- оқытушылар мен тәрбиеші іс-әрекеттерінің формасы, әдісі, тәсілі т.б.
Дегенмен, бір зерттеудің шеңберінде зерттеу объектісінің аспектілері
мен көріністерін толық қарастыру мүмкін емес.
Зерттеу пәнін
анықтау
қажет - анықталған «көзқарас бұрышы», «Объектте не нәрсе бізді
қызықтырады?» деген сұраққа жауап беретін объектті қарастыру аспектісі
болып табылады.
Объект пен пән зерттеудің әдіснамалық сипаттамасы болып табылады,
ал оның анықтамасы қиындық тудырады (әсіресе жас зерттеушілердің), оның
механизмдерін үлгі арқылы көрсеткен оңай болады.
Зерттеу объектісін анықтау үлгісі
Айталық, біз рентген сәулесі туралы әлі ештеңе білмейміз дедік, оны
зерттеу объектісі ретінде алсақ, физик, биолог, дәрігерлер мен инженер-
констурторлардан тұратын, ғалымдар тобы жүргізеді. Сонымен, зерттеу
объектісі – рентген сәулесі. Әртүрлі ғалым өкілдері анықтаған (объектің
несі бізді қызықтырады, оны қандай «көзқарас тұрғысынан»
қарастырамыз?), зерттеу объектісін анықтауы мүмкін.
1. Рентген сәулесін физикада не қызықтырады? Сауле ұзындығы, жиілігі,
өту қабілеті т.б. сәйкесінше зерттеу пәні рентген сәулесінің физикалық
қасиеті болып табылады.