Упрощенная HTML-версия
9.
Мүмкін болатын кедергілерді атау (тәуекел) және оларды алдын
алатын ұсыныстарды енгізу.
10.
Ресурсты қамтамасыз ету қажеттілігін ойластыру.
11. Жақсарудың нәтижесінде жағымды өзгерістерді тізімдеу.
12. Жетекші тенденциялар мен жобаның даму басымдықтарын немесе
проблеманы шешуді сипаттау.
13. Жоба авторларымен танысу (жобаны жасаушылар).
Зерттеушілік, ақпараттық, оқу жобаларының презентациясында
материалды проблемалы мазмұндауға болады, яғни сөз сөйлеуші
тыңдармандарды жаңа білімді іздеуге немесе әрекеттің жаңа тәсілдерін
ұсынуға мүмкіндік береді, басқаша сөзбен айтқанда, тыңдармандарға
зияткерлік қиындық жасайды. Мұндай ситуацияны проблемалы сиуация деп
атайды. Оның өзегі немесе негізгі белгісі қарама-қайшылық болып табылады.
Ол мынадай қарама-қайшылықтар болуы мүмкін:
- белгілі және белгісіздің арасындағы қайшылық;
- белгілі бір құбылысқа деген әртүрлі пікірлердің арасындағы қайшылық;
- әртүрлі ғылыми теориялар арасындағы қайшылық;
- қалыптасып қалған тұрмыстық көріністер мен жаңа фактілер арасындағы
қайшылық;
- бақыланып отырған құбылыстар мен теориялық көзқарастар арасындағы
қайшылық т.б.
Проблемалық әдіспен қолданылатын презентация сәтті болуы үшін,
проблемалық ситуацияны дұрыс анықтау керек. Ол тыңдармадан үшін
шынайы, өзекті қарама-қайшылықтардын жасалады. Мысалы, белгілі мен
іс-әрекетті талап ететін тәсілдердің сәйкессіздігі. Проблемалық ситуация
әрекеттің белгілі тәсілдері мен оларды жаңа жағдайда жүзеге асыру
арасындағы қарама-қайшылықты ашқан кезде пайда болады.
Проблеманы шешу үшін проблемалық ситуацияны талдау керек, оны
нақты адамнан жаңа білімді көрсетуін немесе нақты әрекет жасауын талап
ететін, міндеттер түрінде құрылымдау керек.
Проблемалық әдістің ең күрделісі – проблемалық сұрақты қою.
Мысалы, ситуацияның пайда болу себебін анықтауға, не болмаса қандай да
бір оқиғалардың салдарына қатысты болуы мүмкін т.б.
Жалпы жағдайда материалдарды проблемалық баяндаудың мынадай
кезеңдерін бөлуге болады:
1. Сөз сөйлеуші тыңдармандарды жағдаймен таныстырады және
проблемалық сұрақтар қояды. Тыңдармандар жүргізушілермен бірге
проблеманы қалыптастырады.
Проблеманы құрылымдауға мыналар жатады:
1)
Белгілі фактіні тұжырымдау плюс танымдық қарама-қайшылық.
2)
Қарама-қайшылықтан туатын сұрақтардың белгісіздігі;